Początki w manufakturze
Manufaktury były zakładami produkcyjnymi, w których masowa produkcja złożonego produktu odbywała się w całości ręcznie. Podstawową cechą manufaktur był podział pracy – na każdym etapie produkcji za produkt odpowiedzialne były inne grupy pracowników, które były wyspecjalizowane w swoim zadaniu.
Produkcja w manufakturze mogła odbywać się w kilku małych zakładach podporządkowanych jednemu, lub cały proces produkcyjny mógł odbywać się w sposób scentralizowany, w jednym miejscu. Pierwsze manufaktury powstawały już w XII wieku i były to zazwyczaj manufaktury włókiennicze.
Wraz z rozwojem przemysłu rozwijał się też zakres produkcji manufaktur i zaczęły one obejmować metalurgię, przemysł drzewno-papierniczy, drukarski czy szklarski. Wraz z nadejściem kolejnych rewolucji przemysłowych tradycyjne manufaktury zaczęły jednak upadać, a praca ludzka zaczęła być coraz częściej zastępowana przez maszyny.
Manufaktury, które nie upadły często przekształcały się natomiast w fabryki. W niektórych krajach nadal funkcjonują manufaktury, mimo iż państwa te są dobrze rozwinięte.